کمبود ویتامین سی در خوکچه هندی

ویتامین C که با نام اسید اسکوربیک نیز شناخته می‌شود، یک ماده مغذی غذایی است. این ویتامین نقش‌های متعددی در بدن ایفا می‌کند، اما مهم‌ترین وظیفه آن مشارکت در فرآیند تشکیل کلاژن است. بر خلاف بیشتر جانوران که قادر به سنتز اسید اسکوربیک در بدن خود هستند، گونه‌هایی از جمله خوکچه‌های هندی، انسان‌ها و برخی از خفاش‌ها و نخستی‌سانان فاقد این توانایی می‌باشند. این جانداران باید ویتامین C مورد نیاز خود را مستقیماً از طریق رژیم غذایی جذب نمایند. 

در انسان‌ها، کمبود ویتامین C عامل اصلی بیماری اسکوروی است. اگرچه این عارضه در خوک‌های هندی معمولاً با عنوان اسکوروی شناخته نمی‌شود، اما هیپوویتامینوز C (کمبود ویتامین C) شرایط مشابهی است که می‌تواند این جانداران را تحت تأثیر قرار دهد. خوک‌های هندی که رژیم غذایی آن‌ها حاوی ویتامین C کافی نباشد، به دلیل ناتوانی در تشکیل صحیح کلاژن، علائمی همچون ضعف در وضعیت پوشش مویی، ترمیم کند زخم‌ها، بی‌حالی و سایر عوارض مرتبط را نشان خواهند داد. 

علائم کمبود ویتامین سی در خوکچه هندی 
علائم و نشانه های کمبود ویتامین سی از خفیف ترین تا حادترین حالت متغیر است:
-    پوشش مویی زبر و خشن و نامنظم
-    بی حالی
-    رخوت
-    بی اشتهایی
-    عدم ترمیم خود به خود زخم ها 
-    دندان درد
-    اسهال (حتی ممکن است خونی باشد) 
-    از دست دادن وزن یا وزن گیری خیلی ضعیف
-    تراکم استخوانی پایین همراه با شکستگی استخوان 
-    آرتریت و درد استخوانی همراه با تورم
-    وجود عفونت در خون 
-    فلج پیشرونده
-    نارسایی تنفسی
-    ناهنجاری های مادرزادی
-    مرگ

علل کمبود ویتامین سی در خوکچه هندی 
در بیشتر جانوران، آنزیمی در بدن وجود دارد که می‌تواند از قند برای تولید اسید اسکوربیک استفاده کند. این اسید اسکوربیک سپس برای ساخت کلاژن - که جزئی مهم از بافت همبند است - مورد استفاده قرار می‌گیرد. خوک‌های هندی فاقد این آنزیم هستند، اما همچنان برای تشکیل کلاژن به اسید اسکوربیک نیاز دارند. به همین دلیل باید اسید اسکوربیک مورد نیاز خود را از طریق رژیم غذایی دریافت کنند. 

کمبود ویتامین C در خوک‌های هندی خانگی معمولاً ناشی از موارد زیر است:
•    مصرف ناکافی میوه و سبزی تازه
•    عدم استفاده از مکمل‌ها یا خوراکی‌های غنی‌شده با ویتامین C
•   مصرف خوراک‌هایی که تاریخ انقضای آنها گذشته یا برای مدت طولانی نگهداری شده‌اند

 
نحوۀ تشخیص کمبود ویتامین سی در خوکچه ها توسط دامپزشک  
•    معاینه فیزیکی: متداول‌ترین روش است و در صورت همراهی با شرح حال کامل، می‌تواند تأییدکننده تشخیص باشد.  
•    رادیوگرافی یا عکسبرداری با اشعه ایکس
•    آزمایش خون برای سنجش میزان ویتامین سی

 
آزمایش‌های خون برای سنجش سطح ویتامین C در مطب‌های دامپزشکی معمول، کاربرد رایجی ندارند؛ اما در صورت درخواست این آزمایش، دامپزشکان مقادیر بالاتر از 22 میکرومولار (µM) را به عنوان سطح مطلوب ویتامین C در نظر می‌گیرند.  

درمان کمبود ویتامین سی در خوکچه هندی 
در بیشتر موارد، اصلاح رژیم غذایی خوک هندی برای تأمین نیاز روزانه دقیق، برای رفع کمبود کافی است. یک خوکچه هندی سالم و بالغ به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به 10 میلیگرم ویتامین سی در روز نیاز دارد. خوک‌های جوان در حال رشد یا خوک‌های آبستن به ۳۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز (30mg/kg/day) نیازمندند و برای بیشتر خوک‌های هندی بالغ، این مقدار معادل حدود ۲۰ تا ۲۵ میلی‌گرم در روز و برای خوک‌های در حال رشد یا آبستن حدود ۳۰ تا ۴۰ میلی‌گرم در روز است. در موارد شدیدتر، تزریق ویتامین C می‌تواند توسط دامپزشک در مطب انجام شود و متعاقباً باید رژیم غذایی نیز اصلاح گردد.  

ویتامین سی می تواند از طریق مکمل ها، یا غنی سازی جیره های غذایی، یا افزودن قطره های ویتامین سی به آب آشامیدنی و یا تغذیه با سبزیجات تازه تأمین گردد. 
به خاطر داشته باشید که ویتامین سی موجود در خوراک ها و پلت های غنی شده، تنها تا حدود 6 ماه در آن باقی می مانند! 
قطره های ویتامین سی افزودنی به آب آشامیدنی نیز تنها تا یک روز – 8 ساعت – خاصیت خود را حفظ می کنند و هر روز بایستی تجدید گردند. 

سبزیجات غنی از ویتامین سی 
رایج ترین روش تأمین ویتامین سی برای خوکچه های هندی تغذیه آنها با سبزیجات تازه و غنی از ویتامین سی است که مناسب ترین آنها عبارتند از :
•    فلفل دلمه ای قرمز
•    کلم
•    برگ خردل هندی
•    جعفری
•    بروکلی 
•    گل کلم
•    توت فرنگی
•    کیوی
•    فلفل دلمه ای سبز
•    نخود فرنگی
•    کلم بنفش
•    پرتقال
•    نارنگی
•    طالبی
•    آناناس

مدیریت سلامت خوکچه پس از بهبود
در مورد بیشتر خوک‌های هندی بالغی که از کمبود ویتامین C بهبود می‌یابند، اصلاح و تثبیت رژیم غذایی، ‌آگاهی مطلوبی را به همراه دارد و معمولاً هیچ مشکلی در درازمدت مشاهده نمی‌شود. با این حال، برای خوک‌های هندی که در نتیجه این کمبود دچار تغییرات دندانی شده‌اند، بیماری دندانی به احتمال زیاد یک مشکل مادام‌العمر خواهد بود. 
در خوک‌های هندی جوانی که دچار کمبود ویتامین C می‌شوند، احتمال بروز ناهنجاری‌های مادرزادی شدید بیشتر اتفاق میفتد. موارد شدید همراه با ناهنجاری‌های استخوانی، به‌ویژه در خوک‌هایی که شکستگی تجربه کرده‌اند، ممکن است با چالش‌های مادام‌العمری از جمله درد استخوان، آرتریت، ساختار اسکلتی غیرطبیعی و وضعیت بدنی نامناسب، یا راه رفتن غیرعادی مواجه شوند. با این وجود، حتی با وجود این مشکلات، این جانداران می‌توانند زندگی نسبتاً طبیعی خود را ادامه دهند. 

مترجم: ندا ترابی نیا