پارگی رباط صلیبی در سگها

گردآوری و تدوین: خانوم دکتر نیلوفر اعرابی

رباط صلیبی کجاست و چه کاربردی دارد؟
لیگامنت یا رباط نوارهایی از جنس بافت فیبروزه هستند که استخوانها را در کنارهم نگه میدارند. رباط صلیبی در مرکز زانو قرار دارد و دو استخوان فمور و تیبیا را به هم متصل میکند تا زانو به عنوان یک مفصل ثابت عمل کند و شامل لیگامنت های قدامی و خلفی میباشد.رباط صلیبی قدامی به جلو استخوان تیبیا و صلیبی خلفی به پشت استخوان تیبیا متصل است.
در سگها شایع ترین آسیب زانو در رفتگی رباط صلیبی قدامی است.

تاریخچه و علائم در رفتگی رباط صلیبی قدامی چیست؟
در تاریچخه این سگها ممکن است بعد از پریدن و دویدن با سرعت زیاد یا سر خوردن از یک شروع ناگهانی لنگ زدن و عدم وزن گیری کامل یا نسبی همراه با سفتی و تورم وکاهش دامنه حرکتی در اندام خلفی شکایت شود.
پارگی رباط صلیبی قدامی عموما در سگهای نژاد بزرگ و کوچک رخ میدهد اگر چه در نژادهای بزرگ شایع تر است.این عارضه بدون محدودیت سنی ممکن است رخ دهد اما در سگهای پیر و یا با وزن زیاد عموما به صورت مزمن بروز میکند.در این سگها لیگامنتها به مرور ضعیف میشوند و کش می آیند. بیماری آرتریت از دیگر عوامل ایجاد کننده پارگی رباط به شکل مزمن میباشد.امکان دارد در پارگی های نسبی علاِیم بالینی مشاهده نشود و بعد از پارگی کامل علائم دیده شود.نژادهای سگهایی که مستعد به دررفتگی کشکک هستند مانند مالتیز شی هواوا یورک شایر و پامرانین و... میتوانند بیشتر در معرض پارگی رباط باشند.
متاسفانه عموما پارگی رباط صلیبی به مرور زمان پای دیگر راهم درگیر میکند

تشخیص پارگی رباط صلیبی
تشخیص قطعی توسط دامپزشک با معاینات بالینی و عکس برداری موثر میباشد تا از سایر بیماری های زانو مانند تومور و شکستگی و... تمییز داده شود.

بعد از تشخیص چه میشود؟ 
در پارگیهای نسبی عموما  ضدالتهاب ها و مسکنها تجویز میگردد و بیمار توصیه به محدودکردن شدید حرکتی به همراه استراحت انجام فیزیوتراپی استفاده از زانو بند تجویز میشود.اما در پارگیهای کامل مفصل استایفل ثبات خودرا از دست میدهد و مفصل مینیسک شروع به تغییر شکل ودژنره شدن میدهد و ایجاد آرتریت میکند.و تنها یک تا سه هفته بعد خارهای استخوانی شروع به تشکیل شدن میکند و دردهای استخوانی مزمن و محدودیت حرکتی ایجاد میکند .جلوگیری از این تغییرات غیرقابل بازگشت تنها با انجام عمل جراحی موثرمیباشد.

تکنیکهای جراحی مورد استفاده چیست؟
تکنیکهای جراحی به دو گروه تقسیم میشوند.در گروه اول ترمیم خارج کپسولی هست و در این روش جراح مفصل را بررسی 
می کند، قطعات رباط پاره شده را برمی دارد و در صورت نیاز منیسک ها را ترمیم می کند، سپس یک رباط مصنوعی (معمولاً خارج از کپسول مفصلی قرار می گیرد) برای تثبیت مفصل و جلوگیری از حرکت غیر طبیعی ایجاد می کند. در روش دوم سایر تکنیک‌های جراحی که معمولاً مورد استفاده قرار می‌گیرند، استئوتومی تسطیح پلاتوی تیبیا (TPLO) و پیشرفت توبروزیته تیبیا (TTA) هستند. هر دو به ویژه برای سگ های بزرگتر و ورزشکار مفید هستند. 
 

اقدامات بعد از جراحی به شکل است؟
محدودیت حرکتی در حداقل 6-8 هفته بعد از جراحی به شکل جدی باید انجام شود.اگر روشهای داخل کپسولی برای جراحی اتخاذ شده باشد ممکن است ترمیم باسرعت بیشتری انجام شود.و در کل اگر دستور عمل های دامپزشک بخوبی اجرا شود در عرض سه ماه اندام قابل وزنگیری و استفاده است. بسیاری از سگ ها پس از جراحی فیزیوتراپی دریافت می کنند تا سرعت بهبودی و کاهش عوارض را کاهش دهند.متاسفانه فارغ از روش جراحی با افزایش سن عموما آرتریت قابل پیش بینی هست ولی با انجام عمل جراحی سرعت اسیب کاهش میابد. کنترل وزن و مکمل‌های تغذیه‌ای مانند گلوکزامین/کندرویتین ممکن است به تاخیر انداختن شروع آرتریت در حیوان خانگی شما کمک کند.