رفتار این حیوانات در نور ماه تغییر می‌کند

ماه نه‌تنها با جاذبه گرانشی موجب جزر و مد می‌شود، بلکه مدار آن به دور زمین فازهای مختلفی با درخشندگی متفاوت ایجاد می‌کند. چرخه ماه به‌طور غیرمستقیم بر بعضی رفتار حیوانات در طول جزر و مد تأثیر می‌گذارد.

 نور خورشید که از ماه منعکس می‌شود، تأثیر مستقیمی بر رفتار حیوانات دارد. به‌عنوان مثال برای حیوانات نیازمند بینایی برای جست‌وجوی غذا، نور ماه یک منبع روشنایی است، با این حال برای آن دسته از حیوانات که در معرض خطر کشته شدن قرار می‌گیرند، تهدید به شمار می‌رود.

فعالیت حیوانات تحت‌تأثیر نور ماه
مطالعه‌ای جدید نشان داد که نور ماه بر رفتار پستانداران حتی در یکی از تاریک‌ترین مکان‌های روی زمین، اعماق جنگل‌های استوایی، نیز تأثیر می‌گذارد. فیلم‌های گرفته‌شده توسط دوربین‌های زیر درختان نشان می‌دهد که پستانداران کوچک همچون جوندگان و آرمادیلوها با فعالیت کمتر در شب‌های مهتابی از شکارچیان دوری می‌کنند و در پاسخ به این حرکت، شکارچیان آن‌ها از جمله گربه وحشی اوسلوت Ocelot نیز کم‌فعال می‌شود.

بنابراین به نظر می‌رسد نور ماه در مناطق استوایی به نوعی یک دوره استراحت طبیعی برای حیات وحش ایجاد می‌کند. با این حال تعداد کمی از گونه‌های وابسته به بینایی برای جست‌وجوی غذا و اجتناب از شکارچیان از جمله فیل آفریقایی (Petrodromus tetradactylus)، فعالیت‌های شبانه‌ای را در نور ماه نشان دادند. در ادامه با پنج گونه حیوانی در سراسر جهان آشنا می‌شویم که واکنش‌های رفتاری شگفت‌انگیزی به نور ماه دارند.

حشره یک‌روزه یا می‌فلای در آفریقا
حشره یک‌روزه mayfly جفت‌گیری خود را با ماه هماهنگ می‌کند. تعداد زیادی از این حشرات دو روز پس از ماه کامل از مرحله لاروی آبزی خود که چهار تا پنج ماه طول می‌کشد، بیرون می‌آیند و به‌عنوان بزرگسالان بالغ (مرحله ایماگو)، ممکن است تنها یک تا دو ساعت زندگی کنند، بنابراین قبل از مرگ زمان زیادی برای جذب جفت، جفت‌گیری و تخم‌گذاری ندارند. استفاده از چرخه ماه به‌عنوان نوعی زمان‌سنج به آن‌ها کمک می‌کند تا مطمئن شوند که جفت‌های بالقوه در اطراف آن‌ها وجود خواهد داشت.

شبگرد Nightjars
شبگردها پرندگانی هستند که هنگام غروب و سحر به شکار حشرات پرنده می‌پردازند. تحقیقات حاضر به مدت یک سال با استفاده از شتاب‌سنج‌های متعدد ( نوعی حسگر حرکتی) شبگردهای اروپایی (Caprimulgus europaeus) در حال پرواز برای جست‌وجوی غذا یا مهاجرت را زیر نظر گرفت و دریافت که در طول ماه کامل، شبگردها زمان جست‌وجو برای غذا را تا شب افزایش می‌دهند تا حشرات بیشتری را در نور ماه شکار کنند.

این پرندگان در طول ماه کامل که زمان بیشتری برای تغذیه دارند، در مناطق محلی می‌ماندند. سپس حدود ۱۲ روز پس از زوال ماه، در طول مهاجرت بهار و پاییز، در پروازهای طولانی خود به اروپا و جنوب آفریقا حرکت می‌کنند، زیرا در این زمان فرصت‌های تغذیه برای آن‌ها کاهش پیدا می‌کند.

ماه همچنین تعیین‌کننده زمان تخم‌گذاری شبگردها است. این پرندگان مطمئن می‌شوند که جوجه‌هایشان در ماه کامل از تخم بیرون بیایند تا هنگامی که بیشتر به غذا نیاز دارند، بهترین شرایط را برای جست‌وجوی غذا داشته باشند.

بادخورک Swifts
بادخورک سیاه (Cypseloides niger) لانه خود را روی طاقچه‌هایی در صخره‌های دورافتاده در غرب ایالات متحده آمریکا و کانادا می‌سازد. مهاجرت این پرندگان تا سال ۲۰۱۲ تا حدودی شناخته شد که دانشمندان با استفاده از دستگاه‌های ردیاب نشان دادند محل پرورش این پرنده کوه‌های راکی و مقصد مهاجرت آن‌ها آمازون در غرب برزیل است.

دانشمندان از قبل می‌دانستند که سوئیفت‌های اروپایی (Apus apus) طی ۱۰ ماه از سال که تولیدمثل نمی‌کنند، به‌طور مداوم در حال پرواز بین اروپا و مناطق گرمسیری آفریقا هستند و در سال ۲۰۲۲ به‌منظور اطلاع از اینکه چنین شرایطی برای سوئیفت‌های سیاه نیز صادق است یا نه، تعدادی ثبت‌کننده چند سنسوری روی پرندگان قرار دادند.

در این تحقیقات مشخص شد که سوئیفت‌های سیاه نه‌تنها طی هشت ماه مهاجرت و زمستان، در هوا باقی ماندند، بلکه رفتار غیرمنتظره‌ای نیز از خود نشان دادند. آن‌ها در دوره ۱۰ روزه قبل و بعد از هر ماه کامل که دوره تولید مثلشان نیست، پس از غروب به ارتفاعات بالا ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ متری صعود می‌کردند و در طول شب در آنجا می‌ماندند، در مقابل هر ماه جدید، آنها در ارتفاعات پایین باقی می‌ماندند.

داده‌های شتاب پرواز نشان داد که بادخورک‌ها در زمان‌های روشن‌تر که در ارتفاع بالا بودند، در مقایسه با زمانی که در تاریکی پرواز می‌کردند، پرواز فعال‌تری داشتند که این امر نشان می‌دهد آن‌ها حشرات بیشتری را در زمان هر ماه کامل شکار و انرژی بیشتری مصرف می‌کنند. شب بیستم و بیست‌ویکم ژانویه ۲۰۱۹ که ماه‌گرفتگی رخ داد، بادخورک‌هایی که زیر نور مهتاب اوج گرفته بودند، به سرعت به زمین برگشتند.

جغد انبار Tyto alba
جغد انبار در دو رنگ قرمز و سفید وجود دارد. طعمه اصلی آن، ول‌های مزرعه (field voles نوعی موش صحرایی) در نور ماه راحت‌تر برای این جغد قابل تشخیص است. احتمال فرار این موش‌ها از دست جغد قرمز بیشتر از جغدهای سفید است، از سوی دیگر جغدهای سفید نسبت به جغدهای قرمز در صید حشرات در طول ماه کامل موفق‌تر هستند، به این معنی که جوجه‌های آن‌ها کمتر در معرض خطر گرسنگی قرار دارند.

سوسک سرگین Dung beetles
سوسک سرگین آفریقایی (Scarabaeus zambesianus) مدفوع فیل‌ها را جمع‌آوری می‌کند و برای پرورش و تغذیه نوزادان خود آن‌ها را به شکل توپ‌هایی در می‌آورد. سپس برای جلوگیری از درگیری با دیگر سوسک‌ها، این توپ‌ها را در امتداد یک خط مستقیم به‌سمت جای دیگری می‌غلتاند. سوسک‌های سرگین با پیروی از الگوی قطبش بسیار کم‌تر موجود در اطراف ماه برای حفظ این خط فرار مستقیم استفاده می‌کنند که این اقدام در ماه کامل بسیار مؤثرتر است.

مطالعات نشان داد که تغییر جهت الگوی قطبی شدن ماه کامل، سوسک‌ها را وادار به تغییر جهت می‌کند و در شب‌های تاریکی که نور ماه چندانی وجود ندارد، سوسک‌ها قادر به حفظ مسیرهای مستقیم نیستند و در مسیرهای پرپیچ و خم حرکت می‌کنند.